Promovim: "Trojet qe nuk shuhen" Verban 1994

Kujtim i përbashkët para xhamisë

Promovimi i librit “TROJET QË NUK SHUHEN (Shënime nga Vërbani dhe Anamorava)”, në fshatin e lindjes së autorit, në Vërban, më 22.V.1994

Fjalën e hyrjes e mbajti Prof.Nezir Selmani – Zharku, ndërsa në diskutime morën pjesë Prof.dr.Musa Limani, zoti Rabit Rexhepi (veteran i arsimit), Prof.Mujë Berisha (shkrimtar), Prof.Xhevat Emërllahu etj.

FOTO ALBUMI
Me poshte mund te shihni foto nga promovimi.
Per te pare albumin, ju duhet FLASH PLAYER


--------------------
Prof.Nezir Selmani:
“Dëshira e dashuria janë ‘flatra’ për vepra të mëdha. Këto dy cilësi e nxitën Tahir Berishën që të shkruaj një libër për vendlindjen, për farefisin, për të afërmit, për bashkëvendësit dhe për popullin e vet me të cilin e ndau të mirën dhe të keqen, të ëmblën dhe të hidhurën… Ndër bukuritë e katundit Vërban, siç shkruan autori, qenë edhe lisat. Ata ishin simbol i rrebesheve të shumëta. Ata ishin dëshmitarët më të mirë të vuajtjeve e të mjerimeve të këtij populli. Autori shfaq një sentimentalitet dhe një dëshpërim të madh për prerjen e tyre nga këshilli i fshatit… Herët autori përjetoi shumë represalje, qysh kur ia vranë babain para syve të tij dhe vetëm në saje të gjatësisë së trupit të babait shpëtoi dhe mbeti gjallë djali. Shpëtoi djali ‘i dëshirit’ të cilin nëna e priti 16 vjet dhe siç thotë Kadareja: ‘Kjo është shkretërira më e trishtueshme për një gura’. Nëpër këto represalje kaluan shumë patriotë shqiptarë të Anamoravës, që autori ia bën të njohur gjeneratave të reja, sepse ata u munduan ta ndihmojnë, ta edukojnë, ta arsimojnë dhe ta qesin në dritë këtë popull si dhe vetë autori i këtij libri, i cili që nga rinia e hershme e gjer në pensionim u mundua të punojë me ndërgjegje që t’ua bëjë jetën më të lumtur të gjithe njerëzve përreth tij… Nuk mund të mos e përmendim këtu pjesën e tretë, e ndoshta më të rëndësishme, të autorit, e cila me të vërtetë është një beletristikë që buron nga zemra e pastër e atëbotë e re me plot kreativitet e talent të hovshëm, që si thotë edhe vet në faqen 12, ia ndalën hovin përfaqësuesit e ‘devotshëm’ të pushtetit. Por nuk është i vetmi Tahiri që ia ndalën hovin, shumë e shumë penda u thyen që në fëmijërinë e tyre, në hapat e parë të jetës dhe u zhdukën njëherë e përgjithmonë. Nga tri poezi e katër proza që i kemi në këtë libër, shihet se po lindte një talent i rrallë dhe po mos t’i ishte ndalë hovi tani me siguri do të kishim një shkrimtar me një fond krijimtarie të pasur si në prozë ashtu edhe në poezi e ndoshta edhe në gjininë më të vështirë në dramë… Që në vjershën e parë autori paraqet autoktoninë e shqiptarëve, të cilët me gjithë dimrin e ftohtë e lagështinë, figura këto që simbolizojnë rrebeshet e pushtuesve nuk largohen nga shtëpitë e tyre:

‘Këtu, ku së pari pamë qiellin,
Të mirat – të këqijat do t’i presim,
Këtu më këndshëm na ngroh dielli,
Këtu të qetë, pra dhe të vdesim!’

… Me ‘Lisi në derë të kovaçit’, autori simbolizon popullin shqiptar, i cili gjithmonë ka qenë i përsekutuar e i përbuzur nga barbarët, por i ka qëndruar stoikisht çdo rrebeshi sikur lisi në derë të kovaçit… Libri ‘Trojet që nuk shuhen’, siç e kemi thënë edhe më parë, ka një titull simbolik, sepse autori që në fillim, me anë të këtij titulli, na tregon se populli s’ka mort, sepse atë e kanë krijuar mijëvjeçarët e nuk mund ta zhdukë momenti. Berisha me këtë libër na ka ofruar një lloj antologjie, një kopsht me lule ku mund të mbledhin të gjitha shtresat, sepse ka material të llojllojshëm: publicistikë, beletristikë, histori, etnologji e të tjera. Ai është i afërt e i dashur për të gjithë, sepse shkruan me popullin e për popullin, e letërsia sa më shumë që të lidhet për fatin e vendit e të popullit, aq më e madhe është. Edhe Lorka ka thënë: ‘Lani sytë me ujët e gurrës së vendlindjes së juaj’… Pra, edhe ky libër do të jetë libri më i dashur në bibliotekat personale të gjeneratës së re, e veçanërisht të atyre të Anamoravës e sidomos të atyre të bashkëvendësve të autorit – të katundit Vërban, sepse nëse dëshiron dikush të përpilojë ndonjë monografi për Anamoravën, si bazë do ta ketë këtë libër për ta paraqitur në fusnota dhe për ta bërë të pavdekshëm autorin.”

Prof.dr.Musa Limani:
“… Kam kënaqësine e veçantë që sot gjendem para vërbanasve për dy arsye: së pari që në fshatin e autorit, pas disa promovimeve të mëparshme bëhet promovimi i veprës ‘Trojet që nuk shuhen’ dhe së dyti që për herë të parë unë, ‘vëllau i juaj i vogël’, gjendem në mesin e juaj, të vëllezërve të gjakut tim. Në këtë vepër autori në pika të shkurtëra ka paraqitur prejardhjen e Vërbanit tim nga Vërbani i juaj dhe unë sot jam plot emocione dhe shfrytëzoj nga rasti që kjo datë (22 maji), të mbetet datë tradicionale për takimin e vërbanasve të të dy Vërbaneve… Duke mos pasur pretendime që të bëj ndonjë vështrim kritik, mund të them se vepra ‘Trojet që nuk shuhen’ paraqet një monografi për fshatin Vërban, duke e përshkruar historikun dhe rritën e këtij fshati, si dhe veprimtarinë patriotike të individëve të fshatit dhe popullatës së Anamoravës. Me këtë autori ka tentuar t’i vejë theksin rrezistencës aktive që bënë individët dhe popullata a Anamoravës kundër okupatorit serbosllav. Këtu, mbështetet rëndësia e kësaj vepre dhe kontributi i autorit. Andaj, kjo vepër duhet të na shërbejë si shembull, për shkruarjen e monografive të fshatrave e trojeve tona, nëpërmes të cilave në mënyrë autoktone, me argumente dhe objektive do të formohet historia jonë kombëtare… Me siguri, autori për shkak të modestisë apo për arsye të tjera, në këtë vepër nuk flet për veprimtarinë e tij arsimore – pedagogjike. Z.Tahir Berisha i takon gjeneratës që është pishtare e arsimit shqip. Veprimtarinë e vet arsimore e fillon në ciklin e ulët shkollor, duke shërbyer si mësues, në pjesët veriore të trojeve shqiptare (Zarbincë), atëherë kur mbi 90% e popullatës shqiptare ishte analfabete, mandej duke u inkuadruar profesor dhe drejtor në ciklin e shkollimit të mesëm, e deri te inspektori i arsimit në nivel të Kosovës. Kudo që punoi la përshtypjen e njeriut, pedagogut dhe intelektualit të mirëfilltë, për çka ishte i dashur si nga nxënësit ashtu edhe nga kolektivi dhe rrethi ku punoi e veproi…

… Në vazhdim më lejoni që t’u prezentoj vetëm dy raste që mua më kujtohen si nxënës, kur z.T.Berisha ishte drejtor i shkollës së mesme ekonomike në Gjilan.

Rasti i parë. – Për arsye objektive nuk isha paraqitur me kohë të regjistrohesha në shkollë të mesme. Kishte kaluar më shumë se një muaj nga fillimi i vitit shkollor, kur unë me babain trokitëm në derën e kësaj shkolle. Babai pasi u përshëndet me drejtorin i tha: ‘E kam sjellë djalin që ta regjistroj te ju, por pak jam vonue…’. Drejtori pa u hamendur i tha:’Për këtë nuk ka problem. Këtë punë do ta kryejmë, por më tregoni se nga jeni?’. ‘Po, unë jam nga Vërbani’ – iu përgjigj babai. ‘Nga Vërbani, po si asht e mundun që të mos njihemi, sepse edhe unë jam nga Vërbani?!’ – i tha drejtori. ‘Po kjo asht e mundun – i tha babai – sepse unë jam nga Vërbani i Bujanocit e ti je nga Vërbani i Vitisë’. Drejtori si i habitur tha: ‘Sot po ndëgjoj se qenka edhe nji Vërban’. Kështu, z.T.Berisha, për ‘vëllaun e vogël’ theu ligjin dhe aktet normative të shkollës dhe më regjistroi në shkollë edhe pse isha vonuar gati plot dy muaj nga fillimi i vitit shkollor. Mirëpo nuk gaboi pasi që me atë potez fitoi një doktor të shkencave ekonomike dhe një pedagog universitar.

Rasti i dytë. – Do t’ju rrëfej për rastin që ka të bëj me portretin e Skënderbeut. Mua më shkonte vizatimi dhe për të gjitha figurat historike që i mësonim i vizatoja. Në këtë kohë në program për historinë kombëtare mësonim shumë pak. Në vitin e dytë nga historia jonë kombëtare profesori i historisë shpjegoi ndër të tjera edhe për Skënderbeun. Ato ditë fshehurazi më ra në dorë një libër nga Shqipëria, ku gjendej portreti i Skënderbeut. Unë me të shpejtë bleva hamerin dhe tushin e zi dhe për një ditë e vizatova këtë portret. Të nesërmen më i gëzueshëm se kurdoherë më parë, më herët se ditave tjera, shkova në shkollë dhe hyra drejt në zyrën e drejtorit. Nga drejtori kërkova që portreti të futej në kornizë. Drejtori pa u hamendur fare më përkëdheli duke më thënë: ‘Të lumshin duert, bukur e paske vizatue Skënderbeun, mu ashtu si e meriton nji hero kombëtar!’. Ai thirri kuririn i cili poashtu quhej Tahir. Meqë kishte besim të plotë te kuriri i shkollës, i tha të hiqej fotografia e Rankoviqit dhe kornizën ta sjellte në zyre. Kështu u bë dhe në kornizën e fotografisë së Rankoviqit e vumë portretin e Skënderbeut. Unë me të shpejtë vrapova për në klasë duke iu treguar shokëve vizatimin që e kisha bërë. Kur e panë portretin e Skënderbeut nga entuziazmi dhe emocioni kombëtar e gjithë klasa u çua në këmbë duke brohoritur: ‘Rroftë Skënderbeu!’. Me insistimin e shokëve të klasës portretin e Skënderbeut e vumë për gjysmë më lartë se fotografia e Titos. Ishte viti 1962. Për këtë gjë shumë shpejtë u informuan organet përkatëse të komunës së Gjilanit dhe gjatë pauzës së parë erdhën nga organet e sigurimit dhe e morën këtë portret. Për këtë gjë u muar në pyetje drejtori dhe disa profesorë (profesori i gjuhës shqipe dhe i historisë), por jo edhe unë si autor i vizatimit.”

Rabit Rexhepi, veteran i arsimit:
“E kam lexuar librin e mikut tim Tahir Berisha, por më duket se recensentët i kanë vënë në pah të gjitha vlerat e tij primare, ndaj nuk shoh të nevojshme që edhe unë të veçoj diç të posaçme. Por, shoh të nevojshme që këtu, në Vërban, në vendlindjen e Tahirit dhe para bashkëvendësve të tij, intelektualëve të këtij mjedisi, të flas rreth kontributit të çmuar që Tahiri i dha arsimit të Anamoravës në veçanti dhe atij kosovar në përgjithësi…

… Tahir Berisha me mund dhe vullnet të pashoq, por si tiktaku i orës së mirë për gati pesë decenie i kontribuoi vetëdijësimit të popullit shqiptar. I frymëzuar nga ky çast solemn, për punën e çmuar të Tahirit i shkrova edhe ca rreshta e vargje që nuk ia nënshtrova as rregullave të metrikës poetike, as të prozës, por që në mënyrë të sinqertë flasin për kontributin e Tahir Berishës:

Viteve shkollorë në vitet ’60-ta,
Në qytetin Gjilan,
Një arsimdashës i fisit Berishë,
Jo n’xhami, as n’kishë
Por në shkollë si drejtor,
Bëri mrekulli dhe arsimit i dha hov…”